I. Hệ thống chữ viết của tiếng Nhật
Trong tiếng Nhật có ba loại chữ viết là Hiragana, Katakana, và Kanji (chữ Hán).
Hiragana và Katakana là các chữ tượng âm còn chữ Hán là chữ tượng hình, vừa biểu thị âm đồng thời vừa biểu thị nghĩa.
Câu trong tiếng Nhật thông thường được viết bằng chữ Hiragana, Katakana, chữ Hán. Tên người, địa danh nước ngoài hoặc các từ ngoại lai được viết bằng chữ Katakana.
Còn chữ Hiragana được dùng để biếu thị trợ từ hoặc các phần biến đổi của động từ,tính từ.
Ngoài ra, trong một số trường hợp chữ Latinh (Romaji) cũng được dùng khi viết dành cho đối tượng là người nước ngoài.
Những chữ này thường thấy ở trên các bảng biển viết tên nhà ga, v.v..
II. Học bảng chữ cái tiếng Nhật Hiragana
Bảng chữ cái Hiragana gồm có 71 chữ và có 5 nguyên âm あ(a) – い(i) – う(u) – え(e) – お(o). Các nguyên âm này đứng sau phụ âm, và bán nguyên âm để thạo thành đơn vị âm.
HƯỚNG DẪN VIẾT BẢNG CHỮ CÁI TIẾNG NHẬT HIRAGANA
Khi tập viết chữ Hiragana chữ phải nằm gọn trong 1 ô vuông và chữ viết cũng cần phải cân đối trong ô vuông đó.
+ あ(a) >> phát âm là (a) giống như cách đọc “tha thẩn”, “la cà”
+ い(i) >> phát âm là (i) giống như cách đọc “đi thi”, “hòn bi”
+ う(u) >> phát âm là (u) và (ư)
+ え(e) >> phát âm là (ê) giống như cách đọc “ê đê”, “bê tha”
+ お(o) >> phát âm là (ô) giống như cách đọc “ cái xô”, “ô tô”
III. Học âm bán đục, âm đục,trường âm, âm ghép, âm ngắt
1. Âm đục
- Âm đục: Thêm dấu 「〃」(gọi là tenten) vào phía trên bên phải các chữ cái hàng KA, SA, TA và HA.
• Âm bán đục: Thêm dấu 「○」(gọi là maru) vào phía trên bên phải các chữ cái của hàng HA.
| Hàng | Âm đục và âm bán đục |
| か、き、く、け、こ | が、ぎ、ぐ、げ、ご (ga, gi, gu, ge, go) |
| さ、し、す、せ、そ | ざ、じ、ず、ぜ、ぞ (za, ji, zu, ze, zo) |
| た、ち、つ、て、と | だ、ぢ、づ、で、ど (da, dzi, dzu, de, do) |
| は、ひ、ふ、へ、ほ | ば、び、ぶ、べ、ぼ (ba, bi, bu, be, bo) ぱ、ぴ、ぷ、ぺ、ぽ (pa, pi, pu, pe, po) |
2. Trường âm
Người ta dùng 5 nguyên âm: あ、い、う、え、お (a, i, ư, ê, ô) trong tiếng Nhật để tạo trường âm. Trường âm là âm kéo dài, khi đọc lên ta sẽ đọc kéo dài gấp đôi âm bình thường. Ví dụ; A thì bằng 1/2 giây. AA thì sẽ đọc nhân đôi thành 1 giây.
+ Hàng あ có trường âm là /aa/: cột a + あ
おかあさん (okaasan): mẹ ( người khác).
+ Hàng い có trường âm là /ii/: cột i + い
おにいさん (oniisan): anh trai ( người khác).
+ Hàng う có trường âm là /uu/: cột u + う
くうき (kuuko): không khí.
+ Hàng え có trường âm là /ee/: cột e + え hoặc /ei/: cột e + い
おねえさん (oneesan: chị gái ( người khác).
せんせい (sensei): thầy, cô giáo.
+ Hàng お có trường âm là /oo/: cột o + お hoặc /ou/: cột o +う
とおか (tooka): ngày mùng 10; 10 ngày.
おとうさん (otousan): bố ( người khác).
3. Âm ghép
Âm ghép được tạo bởi 2 chữ cái ghép lại với nhau. Trong bảng chữ cái của Nhật người ta sử dụng 3 chữ cái ya （や）、yu （ゆ）、yo（よ）ghép vào các chữ cái thuộc cột i ( trừ chữ い ) để tạo thành âm ghép. Chữ ya, yu, yo cần phải viết nhỏ hơn , hoặc bằng 1/2 chữ cái đầu thuộc cột i đứng trước nó.
Cách đọc : Không đọc tách biệt 2 chữ cái, mà đọc liền với nhau kết hợp 2 chữ cái thành một âm.
Ví dụ:
きゃ đọc là kya , không đọc là ki ya
ひょ đọc là hyo, không đọc là hi yo
| きゃkya きゅkyu きょkyo | りゃrya りゅryu りょryo |
| しゃsha しゅshu しょsho | ぎゃgya ぎゅgyu ぎょgyo |
| ちゃchya ちゅchyu ちょchyo | じゃjya じゅjyu じょjyo |
| にゃnya にゅnyu にょnyo | びゃbya びゅbyu びょbyo |
| ひゃhya ひゅhyu ひょhyo | ぴゃpya ぴゅpyu ぴょpyo |
| みゃmya みゅmyu みょmyo |
Cần lưu ý: Với các chữ しゃ (sha)、しゅ (shu)、しょ (sho)、ちゃ (cha)、ちゅ (chu)、ちょ (cho)、じゃ (ja)、じゅ (ju)、じょ (jo) khi phát âm sẽ phải bật hơi.
4. Âm ngắt
Âm ngắt là những âm có âm っ- tsu nhỏ nối giữa 2 phụ âm với nhau để tạo một từ có nghĩa. Quy tắc đọc/ phiên âm khi gặp các chữ có âm ngắt là gấp đôi phụ âm ngay đằng sau âm ngắt (chỉ gấp đôi phụ âm ngay sau nó mà không phiên âm っ- tsu).
Ví dụ: ざっし (zasshi): tạp chí
にっぽん（nippon）: nhật bản